کاخ هشت بهشت اصفهان در دوره‌ی زمامداری شاه سلیمان صفوی و در سال 1080 هجری در باغ بلبل بنا گردید. کاخ در دو طبقه و بر یک پایه‌ی هشت ضلعی به بلندی 130 سانتی‌متر بنا شده است.
این عمارت ۳۰ متر طول و ۳۵/۲۶ متر عرض دارد، از سطح مجاور باغ آن دو متر بلندتر است و به‌وسیله دو پلکان ۱۰ پله‌ای (متصل به نماهای شرقی و غربی قصر) از زمین جدا می‌شود. پس از آن ایوانی با دو ستون چوبی بلند وجود دارد که با ورودی‌هایی به سرسرای مرکزی ارتباط پیدا می‌کند. طاق این سرسرا به یک نورگیر گنبدی شکل با هشت پنجره چوبی ختم می‌شود. در وسط سرسرا حوضی هشت‌ضلعی قرار دارد که قطر آن ۳۰/۳ متر است و فواره دارد. درهای اطراف این سرسرا به اتاق‌های هشت‌ضلعی راه می‌یابد که به پذیرایی از زن‌ها اختصاص داشته است.
این کاخ نشانه ای از دوران باشکوه صفویان می‌باشد که لقب زیباترین کاخ دنیا را در آن زمان نصیب خود کرده است. ایوان اصلی به‌سوی شمال قصر و هشت‌ضلعی است و دو ستون بلند از چوب سرو دارد. در وسط ایوان اصلی حوضی به طول ۸۰/۲ و عرض ۳۰/۲ با فواره‌ای در میان آن ساخته شده است. سقف این ایوان دارای تزیینات بسیاری است و دیوارهای داخلی قصر هم با نقاشی و طلاکاری و اشکال پرندگان مختلف و گل‌های رنگارنگ و شیشه‌کاری‌ها و آینه‌کاری‌ها تزیین‌شده‌اند. در این سرسرا دو تابلو نقاشی بزرگ دیده می‌شود که فتحعلی شاه را روی تخت نشان می‌دهد و در اطراف او چند نفر از فرزندانش قرار گرفته‌اند. تمام این عمارت روی زیربنایی قرار گرفته است که پایه بنا محسوب می‌شود و از مرمرهای زیبای تبریز ساخته شده است.
اتاق‌های طبقه اول در چهار گوشه عمارت تزییناتی از گچ‌بری و نقاشی دارند. در طبقه دوم عمارت نیز مجموعه‌ای از رواق‌ها، اتاق‌ها، طاق‌ها و پنجره‌ها بر زیبایی آن می‌افزاید. این طبقه به راهروها و اتاق‌های متعددی تقسیم شده است که هر یک تزیینات ویژه خود دارند. در برخی حوض آب و در بعضی بخاری‌های دیواری تعبیه‌شده‌اند. دیوارها را نیز آینه‌های فراوان پوشانیده‌اند.
ایوان شمالی کاخ، حوضی مرمرین با ژرفای کم به نام حوض مروارید دارد، ایوان نیمروزی کاخ نیز فرایندی آبشارگونه، در دیواره‌ی ایوان به صورت یک کانال قایم طراحی شده که از حوضی با پوشش مسین از طبقه‌ی بالا، آب جریان یافته و هم چون آبشار به درون حوض کوچک پایینی می‌ریزد. اتاق‌های کاخ به طور کامل به نقاشی دیواری و آیینه کاری آراسته بوده که قسمت بیشتر آن‌ها در دوره‌ی قاجاریه از بین رفته است.
عمارت هشت بهشت در دوره سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و حکومت ظل السلطان بر اصفهان به مدرسه همایونی تبدیل شد. میر سید علی جناب مولف تاریخ (الاصفهان) در صفحه ۶۴ از این کتاب که دفتر اول آن در تاریخ ۱۳۴۲ هجری قمری در مطبعه فرهنگ اصفهان به چاپ رسیده است، چنین شرح می‌دهد: ظل السطان مدرسه همایونی را در هشت بهشت تأسیس کرد تحت ریاست علی‌خان ناظم العلوم، دو سال بیشتر دوام نکرد لیکن اثرات خوبی گذارد.
