۲ مطلب در ارديبهشت ۱۳۹۶ ثبت شده است

آتشکده زرتشتیان اصفهان

آتشکده زرتشتیان اصفهان واقع در خیابان نظر شرقی، روبروی تالار اندیشه، کوچه سیچان، کوچه سجاد، قرار دارد. بدون شک مردم گی یا جی امروزی در روزگاران پیش از اسلام را پیروان آئین زرتشت تشکیل می داده است. کهن ترین یادگار تاریخی اصفهان که همانا آتشگاه اصفهان بر فراز تپه ای بلند است ، از زرتشتیان و آئین ایشان در گذشته سخنها دارد. با ورود تازیان به این سرزمین ، گروهی از ایشان دین نوین (اسلام) را پذیرفتند ، گروهی به خاور کوچ کردند و گروهی ماندند و همچنان بر باورهای دینی خود پایدار ماندند. در روزگار صفویه در نیمروز زاینده رود و در نزدیکی پل خواجو ، محله ای به نام گبر آباد زرتشتی نشین بوده است. آنگونه نیز که در سفر نامه ها آمده است در روزگار پادشاهی شاه عباس دوم ، دخمه ی ایشان که در نزدیکی کوه صفه قرار داشته ، به توپ بسته شده است و از میان رفته است. بنا بر این ، گروهی دیگر از زرتشتیان چاره را بر کوچ دیده و به یزد یا کرمان پناه برده اند. از آخرین دوره ای که آتشکده ایشان فروزان بوده است نیز گواه چندانی بر جای نمانده است ، لیکن با سرد شدن آتش آن روشن است که گروهی دیگر از ایشان کوچ کرده اند. مروزه تنها حدود 250 نفر زرتشتی در اصفهان زندگی می کنند و آتشکده ای به نام » درب مهر گوهر و مهربان» در محله سیچان دارند و انجمن فرهنگی زرتشتیان نیز در نزدیک این آتشکده نیز قرار دارد.(برگرفته از کتاب: اصفهان این همه هست این همه نیست نوشته جناب آقای منصور قاسمی انتشارات نقش خورشید) بهدینان این دیار در زمان خلافت بنی امیه با وجود فشارهای فراوان به آیین نیاکان خود وفادار مانده و تعداد اندکی به اسلام گرویدند.اما در زمان خلافت بنی عباس و بهدرب مهر اصفهان ویژه در در دوران آل بویه دیگر اکثریت این شهر را زرتشتیان تشکیل نمی دادند. به طوریکه با اتفاقات و رویدادهایی که افتاد ایرانیان تغییر دین داده و مسلمان شدند. اتفاق جالب توجه این دوره تخریب آتش ورهرام اصفهان و تبدیل آن به مسجد جامع است. به طوریکه هنوز آثار آپرینگان(آتشدان) آن در اتاقی دیده می شود.این یک موضوع قابل تامل است که مساجد جامع بر آتش ورهرام ها ساخته می شدند و مسجد های دیگر در جایگاه آدریان ها. در دوران مغول و تاتار تعداد بهدینان اصفهان به شدت کاهش می یابد، به طوریکه اکثریت انها به یزد و کرمان و تعدادی دیگر به هندوستان می کوچند. با ظهور صفویه و بروز سیاست تمرکز قدرت شاهد کوچ تعدادی از بهدینان به اصفهان و استقرار آنها در محله گبر آباد هستیم.آنها در این محله آتشکده ساخته و دوباره به نیایش دادار اورمزد پرداختند. بنابر اظهارات موبد بهزاد نیک دین،آثار کمی از محله گبر آباد باقی مانده و معلوم نیست آتشکده در کجا بوده است. شاردن در سفرنامه اش آورده ؛ تعداد بهدینان از 3میلیون نفر به 200هزار نفر دراواخر صفویه کاهش می یابد. جالب است که بدانید شاه سلطان حسین صفوی در یک روز 20 هزار زرتشتی را در اصفهان به قتل می رساند. تنها تعداد کمی از زرتشتیان اصفهان  از این مهلکه جان سالم به در بردند و به خرمشاه یزد و قنات غسان کرمان  کوج کردند. بنابر اظهارات موبد بهزاد نیک دین موبد نیایشگاه و آتشکده درب مهر و گوهر اصفهان ،اولین زرتشتی که به اصفهان در دوران معاصر کوچ کرد ،حدود سالهای 1330بود که پس از آن دیگران از یزد و کرمان آمدند. درب مهر اصفهان درسال 1357 توسط دَهِشمندان نامدار بهدین ارباب کیخسرو ، جمشید و رستم  و خانم های مهرانگیز و پروین مهربانی زرشتی به نامگانه مادرشان،گوهر بهرام گشتاسب پور و پدر گرامیشان،مهربان رستم مهربانی زرتشتی بنیان گذاشته شد تا یادگار آتش ورهرام بزرگ اصفهان باشد. آتش ورهرامی که ذکر آن در تواریخ ثعالبی ، گردیزی و طبری آمده است.

۲۰ ارديبهشت ۹۶ ، ۲۰:۴۴ ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
anahita amani

کاخ هشت بهشت اصفهان

کاخ هشت بهشت اصفهان در دوره‌ی زمامداری شاه سلیمان صفوی و در سال 1080 هجری در باغ بلبل بنا گردید. کاخ در دو طبقه و بر یک پایه‌ی هشت ضلعی به بلندی 130 سانتی‌متر بنا شده است. 

این عمارت ۳۰ متر طول و ۳۵/۲۶ متر عرض دارد، از سطح مجاور باغ آن دو متر بلندتر است و به‌وسیله دو پلکان ۱۰ پله‌ای (متصل به نماهای شرقی و غربی قصر) از زمین جدا می‌شود. پس‌ از آن ایوانی با دو ستون چوبی بلند وجود دارد که با ورودی‌هایی به سرسرای مرکزی ارتباط پیدا می‌کند. طاق این سرسرا به یک نورگیر گنبدی شکل با هشت پنجره چوبی ختم می‌شود. در وسط سرسرا حوضی هشت‌ضلعی قرار دارد که قطر آن ۳۰/۳ متر است و فواره دارد. درهای اطراف این سرسرا به اتاق‌های هشت‌ضلعی راه می‌یابد که به پذیرایی از زن‌ها اختصاص داشته است.

این کاخ نشانه ای از دوران باشکوه صفویان می‌باشد که لقب زیباترین کاخ دنیا را در آن زمان نصیب خود کرده است. ایوان اصلی به‌سوی شمال قصر و هشت‌ضلعی است و دو ستون بلند از چوب سرو دارد. در وسط ایوان اصلی حوضی به طول ۸۰/۲ و عرض ۳۰/۲ با فواره‌ای در میان آن ساخته‌ شده است. سقف این ایوان دارای تزیینات بسیاری است و دیوارهای داخلی قصر هم با نقاشی و طلاکاری و اشکال پرندگان مختلف و گل‌های رنگارنگ و شیشه‌کاری‌ها و آینه‌کاری‌ها تزیین‌شده‌اند. در این سرسرا دو تابلو نقاشی بزرگ دیده می‌شود که فتحعلی شاه را روی تخت نشان می‌دهد و در اطراف او چند نفر از فرزندانش قرار گرفته‌اند. تمام این عمارت روی زیربنایی قرار گرفته است که پایه بنا محسوب می‌شود و از مرمرهای زیبای تبریز ساخته‌ شده است.

اتاق‌های طبقه اول در چهار گوشه عمارت تزییناتی از گچ‌بری و نقاشی دارند. در طبقه دوم عمارت نیز مجموعه‌ای از رواق‌ها، اتاق‌ها، طاق‌ها و پنجره‌ها بر زیبایی آن می‌افزاید. این طبقه به راهروها و اتاق‌های متعددی تقسیم‌ شده است که هر یک تزیینات ویژه خود دارند. در برخی حوض آب و در بعضی بخاری‌های دیواری تعبیه‌شده‌اند. دیوارها را نیز آینه‌های فراوان پوشانیده‌اند.

ایوان شمالی کاخ، حوضی مرمرین با ژرفای کم به نام حوض مروارید دارد، ایوان نیمروزی کاخ نیز فرایندی آبشارگونه، در دیواره‌ی ایوان به صورت یک کانال قایم طراحی شده که از حوضی با پوشش مسین از طبقه‌ی بالا، آب جریان یافته و هم چون آبشار به درون حوض کوچک پایینی می‌ریزد. اتاق‌های کاخ به طور کامل به نقاشی دیواری و آیینه کاری آراسته بوده که قسمت بیشتر آن‌ها در دوره‌ی قاجاریه از بین رفته است.

عمارت هشت بهشت در دوره سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و حکومت ظل السلطان بر اصفهان به مدرسه همایونی تبدیل شد. میر سید علی جناب مولف تاریخ (الاصفهان) در صفحه ۶۴ از این کتاب که دفتر اول آن در تاریخ ۱۳۴۲ هجری قمری در مطبعه فرهنگ اصفهان به چاپ رسیده است، چنین شرح می‌دهد: ظل السطان مدرسه همایونی را در هشت بهشت تأسیس کرد تحت ریاست علی‌خان ناظم العلوم، دو سال بیشتر دوام نکرد لیکن اثرات خوبی گذارد.

۰۴ ارديبهشت ۹۶ ، ۱۱:۲۶ ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
anahita amani